Nadwaga to stan, w którym dostarczamy organizmowi z pożywieniem zdecydowanie więcej energii, niż potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania, w tym do podstawowej przemiany materii, wytwarzania ciepła i aktywności fizycznej. Nadwagę powinno się traktować jak wstęp do otyłości, stan ostrzegawczy czy alarm, to najwyższy czas zacząć walczyć z nadmiarem kilogramów.
Najczęściej stosowanym w tym celu „narzędziem” jest wskaźnik BMI, zwany także wskaźnikiem Queteleta (od nazwiska belgijskiego matematyka, astronoma i statystyka Adolfa Queteleta, który zaproponował jego użycie w 1832 r.).
BMI (czyli body mass index) to iloraz masy ciała wyrażonej w kilogramach i wzrostu wyrażonego w metrach podniesionych do kwadratu:
BMI = kg/m2
Aby obliczyć wartość tego wskaźnika, wystarczy wagę (w kilogramach) dwa razy podzielić przez swój wzrost (w metrach). Przykładowo: jeśli ważysz 60 kg i mierzysz 1,64 m, to twoje BMI wynosi ok. 22,3 kg/m² (60 : 1,64 = 36,6 : 1,64 = 22,3).
Otyłość to choroba przewlekła, która stanowi zagrożenie dla zdrowia, a czasem i życia. Powstaje z wielu różnych przyczyn i sama, bez leczenia, nie ustępuje. Jednego, "cudownego leku" na otyłość nie ma. Leczenie otyłości jest trudne, długie i wymaga zastosowania różnych metod dopasowanych indywidualnie do każdego chorego.
Przyczyny otyłości:
- wolna przemiana materii – jeżeli energia dostarczana wraz z pożywieniem nie zostanie spożytkowana, wówczas jest magazynowana w postaci tkanki tłuszczowej i w ten sposób przyczynia się do otyłości,
- predyspozycje genetyczne – u niektórych osób geny mają wpływ na szybsze przetworzenie energii i magazynowanie jej w tkance tłuszczowej,
- wpływ czynników związanych z życiem płodowym (związany np. z nieodpowiednią dietą matki),
- preferencyjne przemiany metaboliczne węglowodanów – u niektórych osób organizm sprawniej metabolizuje węglowodany niż tłuszcze, co zwiększa skłonność do tycia,
- brak uczucia sytości, u podstaw którego leżą m.in. zaburzenia regulacji neurohormonalnej,
- ograniczenie tzw. termo genezy poposiłkowej, która oznacza wzrost w wytwarzaniu ciepła przez organizm po spożyciu pokarmu, na skutek zwiększenia zużycia energii, jaka jest potrzebna w procesie trawienia,
- zaburzenia dotyczące czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego,
- nadmierne wydzielanie białek odpowiedzialnych za syntezę triglicerydów
- nieodpowiednia dieta oraz nieregularne przyjmowanie posiłków,
- zbyt mała aktywność fizyczna. Przyczyny nadwagi:
- nieprawidłowe odżywianie,
- zwyczaje rodzinne i regionalne w przyrządzaniu i spożywaniu posiłków,
- niewielka aktywność fizyczna,
- stres.
Walka z nadwagą i otyłością to:
- Zbilansowana dieta ( większość otyłych osób przyjmuje posiłki w nieodpowiednich porcjach i o nieregularnych porach),
- Dostosuj się do piramidy żywienia.
- Ćwiczenia fizyczne,
- Stopniowe zrzucanie wagi,
- Sprawdź, czy otyłość nie wynika z choroby,
- Pomocne leki w nagłych przypadkach.